Międzynarodowa Wystawa Sztuki Współczesnej
w Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w Toruniu
ul. Wały gen. Sikorskiego 13, 87-100 Toruń
Projekt dofinansowany z budżetu Województwa Kujawsko-Pomorskiego i budżetu Gminy Miasta Torunia
Organizator
Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w Toruniu ul. Wały gen. Sikorskiego 13, 87-100 Toruń
Współorganizatorzy:
Stowarzyszenie Przyjaciół Wydziału Sztuk Pięknych UMK
Wydział Teologiczny UMK
Otwarcie wystawy: 24 kwietnia (piątek), godz. 19.00
Czas trwania wystawy: 24.04–27.09.2020
Kuratorzy:
dr hab. Mirosława Rochecka, prof. UMK
prof. Kazimierz Rochecki
Tłumaczenie Apokalipsy św. Jana i komentarze apologetyczno – teologiczne ks. prof. dr hab. Dariusz Kotecki
Koordynatorka: Paulina Kuhn
Produkcja: Wojciech Ruminski
Udźwiękowienie wystawy: Jędrzej Roch Rochecki
Artyści:
Piotr Badziąg, Stanisław Baj, Michał Bajsarowicz, Andrzej Banachowicz, Anna Barbarowicz, Grzegorz Bednarski, Piotr Będkowski, Stanisław Białogłowicz, Maciej Bieniasz, Wiesława Błażejczyk /s. Natanaela, Beata Bober-Kocoł, Anna Bochenek, Andrzej Boj Wojtowicz, Andrzej Borcz, Tadeusz Boruta, Reynaldo Candia, Magdalena Chomiak, Małgorzata Dawidiuk, Zofia Dąbrowska, Marcin Fausek, Vando Figueirêdo, Fernando Franҫa, Krystyna Garstka-Saran, Jerzy Gąsiorek, Łukasz Gil, Marek Haładuda, Tine Hind, Kamil Jurašek, Andrzej Kałucki, Martin Kellenberger, Krzysztof Kiwerski, Piotr Klugowski, Mirosław Kocoł, Stanisław Kośmiński, Benedykt Kroplewski, Peter Krupa, Marian Waldemar Kuczma,
Jolanta Kuszaj, Janusz Lewandowski, Paweł Lewandowski-Palle, Zdzisława Ludwiniak, Artur Majka, Marlena Makiel-Hędrzak, Władysław Maławski, Wiesława Markiewicz, Mariusz Mikołajek, Dariusz Mlącki, Piotr Młodożeniec, Jolanta Nitka-Nikt, Zdzisław Nitka, Józef Panfil, Leszek Pawlikowski, Felix Pedersen, Krzysztof Pituła, Peter Pollág, Bogdan Przybyliński, Steen Rasmussen, Birthe Reinau, Adriana Rocha, Mirosława Rochecka, Kazimierz Rochecki, Krystyna Rudzka-Przychoda, Michał Rygielski, Tomasz Sadlej, Wojciech Sadley, Aleksandra Simińska, Peter Smik, Krzysztof Sokolovsky, Monika Stefanowska, Rafał Strent, Krystyna Szalewska-Gałdyńska, Marek Szary, Henryk Szkutnik, Bożena Szmelter-Fausek, Iga Święcicka, Urszula Ślusarczyk, Jerzy Tomaszek, Andrzej Tomczak, Michał Trӓger, Aleksandras Vozbinas, Andriy Vynnychok, Oksana Vynnychok, Krzysztof Wachowiak, Jan Jubaal Wasiński, Elżbieta Wasyłyk, Zdzisław Wiatr, Marzena Wilk, Tomasz Wlaźlak, Andrzej Wojciechowski, Anna Wysocka, Adam Zapora, Piotr Zaporowicz, Grażyna Zielińska
Wystawa i publikacja Znaki Apokalipsy są dedykowane
św. Janowi Pawłowi II z okazji rocznicy 100-lecia urodzin
i Prymasowi Polski Kardynałowi Stefanowi Wyszyńskiemu z okazji oczekiwanej beatyfikacji.
Rozpoczęty w jesienią 2017 roku projekt Znaki Apokalipsy kończymy wiosną 2020 roku monumentalną Międzynarodową Wystawą Sztuki Współczesnej w CSW „Znaki Czasu” w Toruniu i towarzyszącym jej albumowym wydawnictwem. Zaplanowane na 24 kwietnia 2020 roku otwarcie wystawy odbyło się „wirtualnie” ze względu na spowodowane pandemią ograniczenia działalności instytucji kultury.
Na wystawie „Znaki Apokalipsy” prezentujemy 172 dzieła 93 artystów z Polski, Litwy, Słowacji, Ukrainy, Białorusi, Danii, Brazylii i Francji, które zostały zrealizowane w ramach projektu artystyczno-wydawniczego pod tym samym tytułem. Twórcy zaproszeni zostali do plastycznego zobrazowania fragmentu „Apokalipsy św. Jana” w nowym tłumaczeniu z oryginału dokonanym przez wybitnego znawcę tematu ks. prof. Dariusza Koteckiego. Każdy z uczestników odnosi się w swojej autorskiej realizacji do innego fragmentu tekstu. Idea wystawy polega na przełożeniu na plastyczne i wizualne środki wyrazu całego tekstu „Apokalipsy św. Jana”. Celem tego artystycznego przedsięwzięcia jest pogłębienie dzisiejszej refleksji nad „Apokalipsą”, dokonanie wnikliwej i wieloaspektowej analizy zawartych w niej przesłań oraz stworzenie aktualnego, a zarazem uniwersalnego artystycznego przekazu treści „Objawienia św. Jana” skierowanego do współczesnego człowieka. Idea ta nawiązuje do średniowiecznej koncepcji „Biblii pauperum”, która w dobie współczesnej cywilizacji obrazkowej znajduje nowe zastosowania i uzasadnienia. Prezentacja jest dopełniona udźwiękowieniem w kompozycji i reżyserii Jędrzeja Rocha Rocheckiego. Wystawa ma charakter interdyscyplinarny – zaprezentowane są na niej dzieła reprezentujące klasyczne dyscypliny sztuki, takie jak malarstwo, grafika, rysunek, rzeźba, ceramika, tkanina artystyczna, a także dyscypliny wykorzystujące techniki i media cyfrowe: wideo-art, animacja i rysunek cyfrowy.
Równorzędną część projektu stanowi albumowa publikacja towarzysząca wystawie, która pełni funkcję katalogu, a zarazem jest autonomicznym wydawnictwem zawierającym tekst „Apokalipsy” w nowym tłumaczeniu, zilustrowany reprodukcjami powstałych dzieł. Publikacja zawiera obszerny komentarz apologetyczno – teologiczny do „Apokalipsy” opracowany przez autora tłumaczenia ks. Dariusza Koteckiego, komentarze krytyczno-historyczne zaproszonych autorów: Magdaleny Dembek, Ewy Dryglas-Komorowskiej, ks. Adama Gębalskiego, Mirosława Jasińskiego, Witolda Kaweckiego CSsR, Pauliny Kuhn, Kazimierza Piotrowskiego, Szymona Stenki, a także krótkie autokomentarze artystów biorących udział w wystawie. Autorką koncepcji wystawy oraz redaktorem publikacji jest Mirosława Rochecka.
Koncepcja Wystawy
Idea wystawy „Znaki Apokalipsy” i towarzyszącej jej publikacji nawiązuje do średniowiecznej koncepcji „Biblii pauperum”, która w dobie współczesnej cywilizacji obrazkowej znajduje nowe zastosowania i uzasadnienia. Celem tego artystycznego przedsięwzięcia jest pogłębienie dzisiejszej refleksji nad Apokalipsą, dokonanie wnikliwej i wieloaspektowej analizy zawartych w niej przesłań oraz stworzenie aktualnego artystycznego przekazu treści Objawienia św. Jana skierowanego do współczesnego człowieka. Rozpoczęty w jesienią 2017 roku projekt finalizujemy wiosną 2020 roku monumentalną Międzynarodową Wystawą Sztuki Współczesnej w CSW „Znaki Czasu” w Toruniu i towarzyszącym jej albumowym wydawnictwem.
Założeniem koncepcji projektu „Znaki Apokalipsy” było przełożenie na plastyczne i wizualne środki wyrazu całego tekstu Apokalipsy św. Jana w nowym tłumaczeniu z oryginału dokonanym przez znakomitego znawcę tematu ks. prof. Dariusza Koteckiego. Każdy z zaproszonych do udziału artystów otrzymał inny fragment tekstu, aby za pomocą własnego kodu twórczego, indywidualnego stylu, konwencji i techniki artystycznej dokonać w zrealizowanym przez siebie dziele swoistej wizualnej „transkrypcji” jego treści. Poprzez przypisanie zmaterializowanej w dziele „idei”, określonej, odpowiadającej mu treści, każde z powstałych dzieł uznać można za „Znak” Apokalipsy”.
Zapraszani przez kuratorów wystawy artyści, w ciągu blisko trzech lat realizowali swoje wizje do określonych fragmentów tekstu Apokalipsy św. Jana. Plastyczne wizje Apokalipsy przefiltrowane zostały przez wrażliwość artystyczną każdego z autorów, indywidualne twórcze doświadczenia, możliwości i preferencje uprawianej dyscypliny, a także przez różnice kulturowe i wpływy tradycji religijnych krajów, z których pochodzą. Nigdy i nigdzie wcześniej nie zgromadzono w jednym miejscu na wystawie oraz w jednej publikacji tak wielu dzieł współczesnych twórców, prezentowanych i publikowanych w przeważającej większości po raz pierwszy, które w sposób niezwykle różnorodny, a zarazem skrupulatnie - werset po wersecie - odnoszą się do Apokalipsy św. Jana.
Na wystawie zebrano 177 dzieł 93 artystów z Polski, Słowacji, Ukrainy, Białorusi, Danii i Brazylii i Francji. Obok siebie prezentowane są dzieła reprezentujące klasyczne dyscypliny sztuki jak: malarstwo, grafika, rysunek, rzeźba, ceramika, tkanina artystyczna, a także dyscypliny wykorzystujące techniki i media cyfrowe: video-art, animacja, rysunek cyfrowy. Zestaw prac, powstały w ramach realizacji projektu, dopełniony został przez kuratorów wyborem dzieł z dotychczasowego dorobku twórców, którzy temat Apokalipsy podejmowali już wcześniej. Ze względu na symultaniczny charakter tekstu Apokalipsy i jego oddziaływanie na wszystkie zmysły człowieka, aranżacja interdyscyplinarnej z założenia wystawy dopełniona została kreującym nastrój i uprzestrzenniającym wrażenia wizualne udźwiękowieniem w kompozycji i reżyserii Jędrzeja Rocha Rocheckiego. Efektom dźwiękowym towarzyszą także bodźce zapachowe.
Termin otwarcia wystawy „Znaki Apokalipsy”, zaplanowany na 24 kwietnia 2020 r., zrządzeniem losu, splótł się w czasie z nadzwyczajną globalną sytuacją, przypominającą katastroficzny scenariusz filmowy: tajemniczy „korona-wirus” – wstrząsa całym światem i pokazuje jak niewiele znaczą zdobycze cywilizacyjne wobec niewidzialnego gołym okiem mikroba, który zmienia porządek świata i jego preferencje. W sytuacji światowej pandemii narzucają się pytania: Czy to znak nadchodzącej Apokalipsy? Czy tylko ostrzeżenie? Nikt nie potrafi na nie odpowiedzieć. Niewątpliwie, przygotowywana od trzech lat wystawa „Znaki Apokalipsy”, finalizuje się w momencie kulminacyjnym, w którym kruchość ludzkiego życia, a także zawodność funkcjonujących na świecie systemów, przepisów prawa, hierarchii wartości, przyjętych norm i zasad postępowania, a nawet codziennego funkcjonowania, tak bardzo się unaoczniły. Tak oto wystawa „Znaki Apokalipsy” prezentowana w CSW w Toruniu stała się „Znakiem Czasu”.
Paradoksalnie - to to chyba najlepszy moment na przypomnienie Objawień św. Jana i głęboką refleksję nad ich nad ich treścią. Niezależnie od tego, czy będzie możliwy bezpośredni odbiór wystawy w przestrzeni ekspozycyjnej CSW, czy ze względu na ogłoszoną pandemię, prezentowane dzieła można będzie zobaczyć jedynie wirtualnie, z pewnością warto zapoznać się z jej zawartością podążając za wersetami Apokalipsy.
W okresie przygotowań do wystawy zmarło dwoje zaproszonych do udziału w projekcie artystów - Peter Krupa z Lewoczy (zm. 10 sierpnia 2019) i Marlena Makiel-Hędrzak z Rzeszowa (zm. 31 grudnia 2019). Prezentując na wystawie zrealizowane przez nich dzieła czcimy pamięć zmarłych przyjaciół.
Kuratorzy wystawy