Zasadnicze akty prawne
- Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
- Statut Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Statuta Facultatis Theologicae Universitatis Copernicanae Toruniensis
- Statut Wydziału Teologicznego UMK w Toruniu
- Strategia Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu 2021-2026
- Strategia Wydziału Teologicznego UMK w Toruniu 2021-2026
Powstanie i działalność Wydziału
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, powstały po II wojnie światowej (Dekret Krajowej Rady Narodowej z sierpnia 1945 r.), tworzyli uczeni, którzy zostali ukształtowani przez akademickie środowisko Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie oraz Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.
Odwoływanie się do tradycji wileńskich i lwowskich zaważyło w pewnej mierze na obecnym kształcie Wydziału Teologicznego UMK. Twórcy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika zamierzali bowiem powołać taki wydział już od samego początku jego istnienia, ale czas i sytuacja polityczna nie sprzyjały tej inicjatywie.
W aktach Uczelni znajduje się list ks. prof. Antoniego Pawłowskiego, profesora Uniwersytetu Stefana Batorego, późniejszego biskupa włocławskiego, skierowany do pierwszego rektora UMK prof. Ludwika Kolankowskiego, w sprawie starań o powołanie w Toruniu od początku istnienia Uniwersytetu także Wydziału Teologicznego. Starania te prowadził ks. prof. A. Pawłowski z ramienia i na prośbę organizującego nowy uniwersytet rektora Ludwika Kolankowskiego.
Wydział Teologiczny UMK powołano w momencie, gdy sytuacja i nastroje polityczne zdecydowanie zmieniły się w kierunku akceptacji bardziej uniwersalnej wizji uczelni. Po roku 1989 stało się możliwe otwarcie wyższych uczelni państwowych na myśl i poszukiwania naukowe inspirowane dziedzictwem chrześcijańskim.
Przygotowaniem do powołania Wydziału było utworzenie z dniem 1 października 1996 r. w Instytucie Pedagogiki UMK specjalizacji w zakresie pedagogiki chrześcijańskiej, a po roku w tymże Instytucie Zakładu Edukacji Chrześcijańskiej. Kierownikiem specjalizacji i Zakładu został ks. prof. dr hab. Jerzy Bagrowicz, profesor katechetyki i pedagogiki w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku, późniejszy współorganizator i pierwszy dziekan Wydziału Teologicznego UMK. Decyzja ta była ważnym elementem otwierania się społeczności Uczelni na obecność Kościoła w dyskusjach i poszukiwaniach naukowych inspirowanych duchem chrześcijańskim oraz w dużej mierze stanowiła inicjatywę przygotowawczą i poprzedzającą powstanie Wydziału Teologicznego.
Powołanie Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika staraniem Biskupa Toruńskiego Andrzeja Suskiego nastąpiło decyzją Senatu UMK z 19 grudnia 2000 roku („Uchwała nr 20 Senatu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika z dnia 19 grudnia 2000 roku w sprawie utworzenia Wydziału Teologicznego oraz kierunku studiów ‘teologia’” podpisana przez Przewodniczącego Senatu UMK – prof. dra hab. Jana Kopcewicza). Wydział Teologiczny rozpoczął swoją działalność z dniem 1 stycznia 2001 roku, a działalność dydaktyczną i naukową zainaugurował w dniu 1 września 2001 roku. Umowa między Rządem Rzeczpospolitej Polskiej a Konferencją Episkopatu Polski w sprawie utworzenia i funkcjonowania Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu została podpisana 29 maja 2001 roku.
Wydział mógł powstać przede wszystkim w oparciu o istniejące już i działające ośrodki teologiczne. Zbudowano go głównie na bazie dynamicznych środowisk dwóch seminariów duchownych: toruńskiego i włocławskiego, do których dołączyło z czasem także seminarium pelplińskie.
Najpierw pełnomocnikiem Rektora UMK do spraw starań o utworzenie Wydziału Teologicznego, a następnie jego pierwszym dziekanem został ks. prof. dr hab. Jerzy Bagrowicz. Drugim dziekanem Wydziału Teologicznego (dwie kadencje) był ks. prof. dr hab. Jan Perszon. W roku akademickim 2012/2013 urząd dziekana objął ks. prof. dr hab. Dariusz Kotecki, który w kwietniu 2016 roku został wybrany na drugą kadencję. Z dniem 1 września 2020 roku dziekanem został ks. prof. dr hab. Wojciech Cichosz.
W dniu 16 grudnia 2002 roku Centralna Komisja do Spraw Tytułów Naukowych i Stopni Naukowych przyznała Wydziałowi Teologicznego uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora nauk teologicznych. Z dniem 26 września 2011 roku Wydział otrzymał uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego nauk teologicznych.
Od roku akademickiego 2009/2010 został uruchomiony drugi kierunek studiów: Nauki o Rodzinie, a w roku akademickim 2015/2016 studia na kierunku: Organizacja opieki nad osobą starszą (kierunek prowadzony we współpracy z Wydziałem Humanistycznym i Wydziałem Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum).
Od roku akademickiego 2013/2014 Wydział Teologiczny prowadzi studia doktoranckie. Od początku istnienia Wydziału są obecne również studia podyplomowe w zakresie teologii, a od roku 2014/2015 studia podyplomowe w zakresie bioetyki.
W uznawanym za najważniejszy ranking szkół wyższych w Polsce – rankingu miesięcznika “Perspektywy” oraz dziennika “Rzeczpospolita” – kierunek “teologia” na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika został sklasyfikowany po raz kolejny na trzeciej pozycji wśród najlepszych kierunków w Polsce. Nasza teologia zyskała bardzo wysoką ocenę pracodawców. W ostatniej ocenie parametrycznej Wydział uzyskał wysoką kategorię A oraz ocenę wyróżniającą Polskiej Komisji Akredytacyjnej.
Rok akademicki 2020/2021 był dwudziestym rokiem działalności Wydziału w 75-letniej tradycji Uniwersytetu w Grodzie Kopernika z jego stałą dewizą: “Veritas in omnibus quaerenda est”. Pięć Katedr Wydziału Teologicznego stanowi autonomiczną przestrzeń poszukiwania prawdy: wykładów, debat, konferencji i prowadzonych badań naukowych zgodnie z Inicjatywą Doskonałości – Uczelnia Badawcza (IDUB) oraz otwartością na innych – YUFE (Young Universities for the Future of Europe). Dla pracowników, studentów, doktorantów i słuchaczy studiów podyplomowych „wiara i rozum są dwa skrzydła, na których duch ludzki unosi się ku kontemplacji prawdy” (św. Jan Paweł II).
Wydział Teologiczny UMK może cieszyć się wyrazistą tożsamością badawczą i misyjną. Powstała nie tylko instytucja, ale i wspólnota akademicka, otwarta na innowacyjność i interdyscyplinarność badań naukowych. Skoro kierunki działań Uniwersytetu w Grodzie Kopernika wyznacza zasada 4xI: internacjonalizacja, interdyscyplinarność, innowacyjność i integracja, to jest zrozumiałe, że stał się jednym z wybitniejszych polskich uniwersytetów, zarówno na polu naukowym, jak i w środowisku akademickim. W ostatniej ewaluacji przeprowadzonej przez Ministerstwo Edukacji i Nauki Wydział otrzymał kategorię A+. Polska Komisja Akredytacyjna przyznała ocenę pozytywną na 6 lat na kierunku Nauki o Rodzinie. W roku 2023 oraz 2024 Wydział Teologiczny UMK w rankingu Perspektyw zajął I miejsce w Polsce (na kierunku teologia).
Pełni nadziei, na początku nowego roku akademickiego 2023/2024 życzymy całej wspólnocie oraz przyjaciołom Wydziału Teologicznego UMK, aby każdego dnia spełniały się słowa rzymskiego poety Albiusa Tibullusa, które przez osiem lat odczytywał św. Jan Paweł II na bramie wadowickiego gimnazjum: „Casta placent superis. Pura cum veste venite et manibus puris sumite fontis aquam” (Bogu podoba się to, co jest czyste. Przychodźcie w czystym odzieniu i czystymi rękami czerpcie wodę ze źródła). Niech się tak stanie!
Rok akademicki 2023/2024 rozpoczęty!
Quod bonum, felix, faustum fortunatumque sit!
Dziekani Wydziału Teologicznego
ks. prof. dr hab. Jerzy Bagrowicz
29.05.2001-31.08.2005
ks. prof. dr hab. Jan Perszon
01.09.2005-31.08.2012
ks. prof. dr hab. Dariusz Kotecki
01.09.2012-31.08.2020
ks. prof. dr hab. Wojciech Cichosz
01.09.2020-31.08.2024
ks. prof. dr hab. Dariusz Kotecki
01.09.2024-